A liquidez é o efectivo máis os activos inmediatamente liquidables que teñen as empresas. É un concepto sempre estratéxico para as pemes, pero, máis aínda, nos momentos de crises. Por iso, en escenarios tan complexos como os que vivimos é importante que todos os negocios, manteñan a mirada posta na cantidade de produto que hai que almacén, o risco asociado aos clientes, en diñeiro que hai na rúa sen cobrar dos clientes e na tesourería en definitivas contas, elementos básicos para optimizar a xestión da súa liquidez.
Nun resumo conciso do que sería a xestión da liquidez, poderiamos dicir que esta se basea na xestión ordenada e coordinada de cada un dos elementos que a compoñen. Ou o que é o mesmo, nunha xestión eficiente do circulante e das finanzas operativas.
Nos últimos meses estamos a ver como empresas que ata o momento mostraban o seu músculo financeiro, empezan a atravesar certos problemas de liquidez que comprometen seriamente o seu negocio. Nalgúns casos, desde logo, estes problemas de liquidez teñen que ver coa redución drástica da demanda. Redución moi relacionada coa crise ocasionada pola COVID-19.
Pero tamén estamos a ver que hai outros moitos negocios que presentan problemas de liquidez relacionados, máis ben cunha falta de aliñación da estratexia de negocio coa estratexia financeira que debe soportar eses obxectivos estruturais de compras, de vendas ou de investimento. Por iso é importante que a información da empresa estea interrelacionada e coordinada de maneira interdepartamental. É dicir, que os obxectivos de compras establézanse @teniendo en cuenta, por exemplo, a capacidade financeira da empresa para abordalos. Ou que os obxectivos de vendas apóiense nesa mesma capacidade financeira para determinar, por exemplo, o crédito que se concede aos clientes.
Coordinación e tecnoloxía
Para fortalecer a liquidez dun negocio, máis aínda en contornas convulsas e críticos, hai dúas cousas que son moi relevantes:
Coordinación. A clave para xestionar a liquidez está na xestión coordinada de cada un dos elementos que interveñen nela de forma individual. Estamos a referirnos a que a xestión de cada área ou departamento debe estar en sintonía co resto. As formas de pago e de cobranza, os créditos ou risco asignado aos clientes respecto a os recibidos polos provedores, a política de volumes de compra fronte á rotación prevista, operacións solicitadas aos bancos, os investidores ou socios…, en definitiva, todo o que ten que ver coa xestión de liquidez, precisa dunha xestión coordinada e ben enfocada cara a este obxectivo.
Por iso, todas as áreas da organización deben estar coordinadas tamén entre si, e no relativo á liquidez, os seus responsables deben operar baixo a batuta da dirección financeira. O director@ financier@ debe proporcionar unha imaxe clara sobre o estado de situación da empresa para que se saiba, por exemplo, as condicións máis ou menos vantaxosas para comprar ou vender, se se poden establecer prazos, créditos, etc. Esta foto deberá fluír desde finanzas ata o resto dos responsables operativos para que estes poidan actuar en consecuencia.
O obxectivo que debe marcar as pautas da dirección financeira e por tanto do resto dos responsables da empresa é un: Xeración de liquidez.
Tecnoloxía. Cada responsable deberá ter as ferramentas necesarias para optimizar o seu traballo e integrarse con outros departamentos. E, neste sentido, tanto para coordinarse coa dirección financeira como para optimizar a súa propia xestión interna (a departamental) e integrarse co resto das áreas, a utilización da tecnoloxía é sinxelamente imprescindible e expornos cuestións tales como: Que necesitamos para implantar unha boa política de almacén? Que é preciso e como deseñamos unha política comercial de risco ou crédito cos clientes? Que podemos facer a nivel de compras (convén pagar antes ou máis tarde)? Canto diñeiro é aconsellable ter no banco?
Hai todo tipo de aplicacións que apuntan á xestión horizontal do negocio. É dicir, ERP para a xestión comercial ou ERP para a xestión de almacén, por exemplo. Pero, se falamos de xestionar a liquidez, inevitablemente deberemos poñer ademais o foco nos programas de xestión da contabilidade e de xestión da tesourería.
Contabilidade e Tesourería
A contabilidade e, polo tanto, os programas de xestión contable utilízanse como sistemas de rexistro da información económica da empresa e, por suposto, como fonte de referencia para terceiros (Facenda, socios, investidores, …) Os sistemas de contabilidade máis avanzados incorporan, ademais, rutinas de xestión porque proporcionan información sobre o negocio. Neste sentido, as ferramentas de contabilidade analítica, a través da análise pormenorizada de resultados, permiten identificar os centros de negocio que achegan máis ou menos beneficios ou as unidades de negocio que son máis ou menos rendibles, as liñas de negocio que xeran máis ou menos gastos, etc.
Desde o punto de vista da liquidez, cando queremos profundar sobre a xestión do circulante o que facemos é planificar. É dicir, sentar uns referentes que logo nos permitan identificar e corrixir desviacións. Esta visión panorámica é a que nos proporciona a contabilidade porque nos permite interpretar o que pasa na empresa. Cousas importantes que en momentos de crises darannos pistas sobre as contornas nos que temos que recortar ou, pola contra, reforzar.
Doutra banda, mentres que os programas de contabilidade traballan co concepto de beneficio e baixo un criterio de pagamento, as ferramentas de xestión da tesourería -desde o punto de vista da liquidez- traballan baixo o criterio de caixa. Isto fai que a súa vinculación coa contorna real da liquidez, sexa maior, xa que entre outras cousas permitiranos comparar os orzamentos de tesourería, contra os fluxos de caixa previstos polas operacións de compra e venda xa realizadas.
Estes elementos son os que temos que xestionar para cubrir as necesidades de liquidez. Os programas de xestión teñen múltiples funcións que permiten optimizar, por exemplo, as compras. Unha boa xestión de compras permite optimizar o almacén para comprar só o que se necesita de forma que a liquidez non se vexa comprometida e tampouco se perdan oportunidades comerciais.
Teñamos en conta por último que os provedores son unha fonte de financiamento. Financiamento que nos darán só se a organización é capaz de xerar confianza. Como xerar confianza? Facilitando un informe de riscos sólido a través dunha información financeira transparente.