O estado de alarma e os ertes así como a situación económica adversa na que están inmersas moitas empresas no momento actual, está a provocar unha situación de conflitividade laboral difícil de solventar. Por unha banda non existe xurisprudencia relacionada coa situación excepcional que nos toca vivir, por outra banda, os medios técnicos e humanos da Administración de Xustiza son limitados.
Cales serán as consecuencias desta situación de inestabilidad económica y laboral a medio prazo?
A situación económica e sanitaria actual, dará lugar a un incremento importante da conflictividade laboral, seguida de procesos xudiciais longos e lentos que desgastarán aínda máis a traballadores e empresas cun custo económico e anímico difícil de cuantificar.
Que alternativas temos ao despido? Como pode axudar un mediador?
Antes de terminar no xulgado ou de pagar indemnizacións cuantiosas, se tes un problema na empresa cun traballador, hai opcións que debes barallar antes de chegar a un despedimento.
A mediación é un proceso de resolución de problemas que permite arranxar conflitos, tanto internos como externos, sen recorrer á vía xudicial, preservando a privacidade e a confidencialidade durante todo o proceso grazas á intervención dunha persoa independente e imparcial. Falamos do mediador, cuxa misión será que as partes enfrontadas cheguen a un acordo.
Aínda que en países como Estados Unidos, Canadá ou Gran Bretaña a mediación é un sistema moi consolidado, non sucede o mesmo en España, onde este método é case adolescente, apenas ten 20 anos, o que explica en gran parte a súa lenta implantación na nosa sociedade. Con todo, as cousas están a cambiar e cada vez hai máis empresas e persoas físicas que optan por esta opción.
Pero, cales son as vantaxes da mediación? Por que este procedemento é cada vez máis utilizado?
– En primeiro lugar, a mediación é un proceso confidencial e voluntario que favorece a comunicación, o diálogo e o consenso. O mediador prefire a reflexión ao ruído, busca o entendemento, e búscao a curto prazo.
– No proceso de mediación as partes atópanse nunha posición de igualdade o que favorece o acercamento..
– O custo da mediación, en liñas xerais, é moito máis económico que un procedemento xudicial, tal e como afirma o propio Ministerio de Xustiza.
Polo tanto, a mediación aforra tempo, diñeiro e protexe a confidencialidade dende o principio, algo fundamental para non danar a reputación e o prestixio dunha empresa, cuxa imaxe pode verse danada -do mesmo xeito que a das persoas físicas- cando saen á luz conflitos deste tipo.
Con todo, non todos os problemas poden ser obxecto dunha mediación. Hai moitas excepcións (como os casos onde se vulneran os Dereitos Humanos, as leis ou cando unha das partes non está de acordo en iniciar o proceso), pero tamén son numerosos os supostos nos que si é posible utilizar este método, tanto no ámbito civil (familiar, veciñal, educativo…) como no mercantil-empresarial. Neste último campo, as posibilidades son múltiples: conflitos entre empresas ou entre empresas e particulares pola execución dun contrato ou por un produto por exemplo, conflitos internos en empresas familiares, entre socios ou directivos no caso de pemes e grandes empresas, conflitos sobre patentes e marcas…
Un mediador debe ser neutral, dialogante, tolerante, discreto, prudente pero firme e, por suposto, obxectivo. Tamén é imprescindible que saiba escoitar e traballar con equidade para tentar chegar a un consenso.
Polo tanto, un gran mediador non é nin xuíz nin árbitro, non toma partido e debe ser un mestre na arte da comunicación, dominar as técnicas comunicativas será parte do seu éxito. O seu papel ten moito que ver co dun coach, até o punto de que cada vez son máis os expertos e os estudos que equiparan as fases dun proceso de coaching ás dun proceso de mediación. Na actualidade, son moitos os mediadores, os profesionais de RRHH, abogados laboralistas, … que estudan os métodos do coaching para resolver axilmente os conflictos laborais.
En realidade, ambas as figuras, a do mediador e a do coach, teñen un denominador común: facilitar a comunicación utilizando ferramentas e técnicas motivacionales e xestionar as emocións. Sen dúbida, son complementarios na arte de chegar a acordos satisfactorios para todas as partes pola vía pacífica, e en moitos casos evitar o despido mellorando a satisfacción tanto da empresa, como do propio traballador. E todo elo, sen facer ruído.